Dla wielu winiarzy nadchodzi najpiękniejszy czas w roku – zimowe cięcie. Ja również należę do tej grupy. Nie ma nic lepszego niż założenie ciepłej kurtki, zabranie całego niezbędnego ekwipunku (w tym puszki grzanego wina) i wyruszenie w drogę. Dlaczego ta aktywność na świeżym powietrzu jest tak popularna? Być może dlatego, że winiarz musi użyć swojej twórczej wyobraźni i widzieć rozwój krzewu na kilka lat do przodu. Albo ze względu na ciszę i fascynujący senny krajobraz wokół. A może też ponieważ, na koniec dnia "cieszą oko" rzędy równo przyciętych winorośli, świadczące o wykonanej pracy.
Dziś chciałbym pokrótce przedstawić Wam narzędzia, bez których zimowe cięcie nie może się obejść. W następnej części pokażemy natomiast konkretne sposoby i techniki przycinania winorośli. Tak, jak to robimy – w Winiarskim Domu w Dubnanach.
Zbyněk Kopeček, Winiarnia Kopeček
1. Sekator – święty Graal winiarza
Jeśli przycinasz winnicę dłużej niż kilka godzin dziennie, z pewnością już wiesz, że potrzebujesz narzędzia, które idealnie leży w dłoni, o idealnej ostrej krawędzi tnącej, która się nie tępi. Krótko mówiąc, które działa tak, jak działać powinno, i najważniejsze, następnego dnia Twoje dłonie nadal nadają się do użytku. Mamy tutaj dwie opcje
Pierwsza z nich to klasyczne wysokiej jakości sekatory do przycinania. Takie standardy spełniają profesjonalne narzędzia francuskiego producenta Bahco. Francuzi mają duże obszary winnic i widać, że biorą to pod uwagę przy projektowaniu sekatorów. Znam winiarzy, którzy używają ich od ponad 20 lat. Ale oczywiście jakość idzie również w parze z ceną, która wynosi około 250 zł dla tych produktów.
Niemieckie sekatory Löwe również są bardzo solidnymi narzędziami, które sprawdzą się w przycinaniu winnicy. Posiadają niezniszczalne ostrza, których trwałość wynika z połączenia precyzyjnej obróbki cieplnej i składu chemicznego, co jest jedną z najpilniej strzeżonych tajemnic tej rodzinnej firmy. Są naprawdę doskonałe, a także tańsze niż Bahco.
Jeśli chodzi o sekator, mamy dwie opcje – klasyczną ręczną i elektryczną akumulatorową. Jeśli wybierzesz sekator ręczny dobrej marki, wykonasz nim dużo solidnej pracy. Ale jest to wymagająca fizycznie praca, przy której będą boleć Cię ręce i zajmie więcej czasu. Sekatory akumulatorowe to prawdziwy "kombajn" do cięcia, który jest również bardzo przystępny cenowo dla drobnych hodowców.
Druga opcja to sekator elektryczne – akumulatorowe. Szczerze mówiąc – kiedyś podchodziłem do nich sceptycznie, ale teraz nie wyobrażam sobie bez nich życia jako winiarz. Ponadto ich jakość znacznie się poprawiła, a cena spadła, ale przede wszystkim – gdy raz ich spróbujesz, a nie ma znaczenia, czy masz kilka arów czy hektarów, już z nich nie zrezygnujesz.
Ja na przykład używam ich do wstępnego cięcia, czyli wykonuję kluczowe cięcia na najgrubszych częściach krzewów, a mój syn, który podąża kilka krzaków za mną, docina cieńsze drewno i czyści druty.
Dzięki akumulatorowemu sekatorowi Hill Pruner możecie też nawet w pojedynkę przyciąć całą winnicę,a to dzięki temu, że oferują one funkcję tzw. skróconego zasięgu ostrza, w efekcie cięcie jest szybkie, wydajne i z niewielką utratą procentu baterii. Możesz również zobaczyć możliwości tego sekatora w tym filmie.
2. Piła – niepozorne, a często niezastąpione narzędzie
Długie ramiona ze starego drewna nie służą dobrze winorośli, dlatego ważne jest, aby główna łoza wyrastała jak najbliżej pnia ("głowy" winorośli). Często wiąże się to więc z koniecznością cięcia grubszego drewna, co byłoby trudne do wykonania za pomocą konwencjonalnego sekatora. Tu właśnie pomocna jest piła.
Niektórzy używają do tego celu sekatorów dwuręcznych (dźwigniowych) Wymagają one trochę praktyki i zręczności, ale kiedy już je opanujesz, masz w rękach doskonałe i skuteczne narzędzie.
Nie zapomnij dokładnie zabezpieczyć większych ran po cięciu balsamem sadowniczym lub innym podobnym produktem, który oprócz ogólnej ochrony winorośli przed zakażaniami, zmniejszy również prawdopodobieństwo zarażenia winorośli nieuleczalną chorobą ESCA, która w ostatnich latach bardzo niebezpiecznie rozprzestrzenia się w czeskich, morawskich i słowackich winnicach.
Winorośl musi być stale odmładzana, poprzez przycinanie starego drewna. Użyj do tego specjalnej piły lub sekatora dźwigniowego (dwuręcznego). Obydwa te narzędzia są równie skuteczne i od Twoich preferencji zależy, które z nich uzyjesz.
3. Drut wiązałkowy i linka
Integralną częścią prac zimowych jest podwiązywanie winorośli. Aby to zrealizować, stosuje się druty wiązałkowe czy też linki, lub specjalne automatyczne urządzenia wiążące, które znacznie przyspieszają pracę.
Linka służy do przymocowania słabego lub młodego pnia do palika nośnego. Zdecydowanie apeluję o zastosowanie odpowiedniej, czyli miękkiej, grubej i elastycznej linki. Znam wielu winiarzy, którzy starając się zaoszczędzić pieniądze, przywiązują latorośle różnymi sznurkami, które później zaczynają wrzynać się w rosnące drewno, tworząc w ten sposób idealną bramę dla różnych chorób.
Linka do podwiązywania pnia, drut wiązałkowy oraz narzędzie do wiązania łozy do drutu nośnego.
4. Wiedza
Zimowe cięcie to najważniejsza operacja robocza w winnicy. Większość jedno- i dwuletniego drewna jest usuwana, a na krzewie pozostaje jedynie łoza owoconośna. Widać zatem, że działanie to ma znaczący wpływ na nadchodzące zbiory i zdecydowanie nie warto go bagatelizować.
I o tym będzie kolejny odcinek. Do tego czasu moim celem jest przegląd podstawowego sprzętu i uzupełnienie tego, czego brakuje, aby móc rozpocząć cięcie. Jeśli chcesz, możesz zrobić to samo. Przed nami luty i marzec. Okres, w którym w winnicy najczęściej słychać stukot sekatorów.
Konkretne sposoby i techniki zimowego cięcia omówiono w specjalnym artykule tutaj >>.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tych i innych narzędziach dla winnicy, nie wahaj się odwiedzić nas w Winiarskim Domu w Dubnanach. Mamy wszystko w magazynie, więc możesz dotknąć i wypróbować interesujące Cię narzędzia. Jeśli nie możesz nas odwiedzić, zadzwoń do nas, chętnie doradzimy i idpowiemy na Twoje pytania.
A jeśli od razu chcesz zdobyć potrzebną wiedzę, to nie ma nic prostszego niż rozpoczęcie przeglądania witryny, na której aktualnie się znajdujesz. Znajduje się tam cały nasz asortyment, w tym szczegółowe dane, samouczki, artykuły, porady, wskazówki i wiele więcej, które można znaleźć na temat winiarstwa i ogrodnictwa.
