Zimowe (zasadnicze) cięcie winorośli to kluczowa dla funkcjonowania winnicy czynność w ciągu roku. W trakcie, kórej usuwana jest większość jedno- i dwuletniego drewna, a pozostawione zostają jedynie łozy owocujące. Widać zatem, że działanie to ma znaczący wpływ na nadchodzące zbiory i zdecydowanie nie warto go bagatelizować. Zapoznajmy się więc bliżej z przycinaniem winorośli.
Kiedy przycinać winorośl?
Przycinanie winorośli można rozpocząć w dowolnym momencie od początku roku, w okresie spoczynku, z wyjątkiem lokalizacji, w których winnica jest zagrożona regularnymi i silnymi przymrozkami. Tam lepiej odłożyć cięcie na jak najpóźniejszy termin, nawet do początku wiosny, czyli na koniec marca (wiosenne przycinanie winorośli). Ważne, by przed zakończeniem przycinania, nie rozpoczął się okres "płaczu łozy" (z miejsc cięcia wypływa sok - dzieje się to w okresie, gdy temperatura gleby wzrasta do około 5 - 6 ° C). W takim czasie, winnica powinna być już przycięta i gotowa do sezonu. Zdecydowanie nie zostawiaj przycinania na maj lub czerwiec. To jest już bardzo późny termin. Po prostu zapomnij o cięciu zasadniczym w lecie. W czerwcu i lipcu w winnicy wykonywane są zupełnie inne prace (podwiązywanie latorośli,wyłamywanie i skracanie pędów sylaptycznych, ogławianie).
Sposoby prowadzenia winorośli lub jak przycinać winorośl?
Istnieje wiele form prowadzenia winorośli. W przypadku winnic prowadzonych przez drobnych winiarzy dominuje nadreńsko-heski sposób prowadzenia upraw, z wykorzystaniem formy Guyota.
Niskie prowadzenie
- Prowadzenie "na głowę"
- Forma kielicha (Gobelet)
- Niski sznur
Prowadzenie na średniej wysokości
- Sznur Guyota (sposób nadreńsko-heski)
- Sznur Royat
Wysokie prowadzenie
- Forma Mosera
- Forma serca
- Kordon poziomy - Kurtyna
- Kordon pionowy - Vertiko
- Sylvoz
- Prowadzenie trewirskie
- Pergole
Sznur Guyota
Podstawową zasadą przycinania winorośli tą metodą jest przycięcie na jedną łozę owocującą, z której wyrosną nowe latorośle, oraz 2-pąkowy czopek zastępczy, który zapewni nam, że na szczycie pnia uzyskamy w kolejnym sezonie wysokiej jakości łozę owocującą.
Łoza owocująca powinna wyrastać z drewna jednorocznego, które jest osadzone na dwuletnim drewnie. Ważne jest, aby znajdował się ona jak najbliżej pnia i by w efekcie nie tworzyły się zbyt długie węzły.
Jeśli sytuacja na to nie pozwala (zwłaszcza w starszych winnicach), można wykorzystać tzw. "wilka" czyli łozę wyrastającą ze starego drewna. Spodziewaj się jednak, że w bieżącym roku będzie na niej mniej owoców.
Takie odmłodzenie bardzo poprawi żywitność krzewu, co zdecydowanie jest warte jednorazowego obniżenia plonu.
Wskazówka: zajrzyjcie na stronę Akcja zimowego cięcia, gdzie znajdziecie cały potrzebny sprzęt
Łoza, którą wybierzesz jako owocującą, musi być:
- zdrowa
- nieuszkodzona
- dobrze zdrewniała o średnicy 8 - 20 mm.
Ważna jest również długość łozy (lub liczba pąków), którą określa się w zależności od odmiany, jakości łozy i kondycji krzewu. Zwykle jest to 5 - 12 pąków.
Cięcie zimowe (zsadnicze) winorośli
Jeżeli ze względu na potrzebę odnowienia krzewu (= wyprowadzenie łozy owocującej bliżej pnia) konieczne jest wykonanie cięcia, które pozostawi ranę o dużej powierzchni, zalecamy zabezpieczenie miejsca cięcia za pomocą wosku do szczepienia drzew lub balsamu sadowniczego. Duże cięcia mogą powodować osłabienie krzewu, pogorszenie plonów i jakości winogron, a przede wszystkim chorobę ESCA, o której ostatnio coraz częściej się mówi.
Jak wygląda cięcie winorośli oczami winiarza - video
Video - zimowe przycicnanie winorośli oczami winiarza
Cięcie w pierwszym roku po posadzeniu
Jeśli zasadziłeś winnicę w zeszłym roku, w drugim roku (pierwszym roku po posadzeniu) czeka Cię bardzo ważne cięcie tzw. formujące. Oczywiście zakładamy, że postawiłes już rusztowanie i wbiłeś paliki dla każdego krzewu w winnicy. Cięcie formujące prowadzimy w taki sposób, by uzyskać jak najbardziej prosty pień, wykonując przy tym, jak najmniejszą liczbę cięć.
Jeśli pęd (łoza) jest mocny i wystarczająco długi (w zależności od odmiany średnica pędu na wysokości pierwszego drutu podtrzymującego powinna wynosić co najmniej 5 mm), możemy za jego pomocą wyprowadzić pień. Wybieramy dwa pąki (oczka), które znajdują się powyżej poziomu najniższego drutu i przycinamy pęd prostym cięciem około 1 cm powyżej wyższego pąka (= ponad drugim pąkiem nad drutem). Pozostałe pąki znajdujące się pod drutem "zaślepiamy" czyli obcinamy je na płasko sekatorem. Z tak przyciętej łozy, usuwamy również zdrewniałe wąsy.
Cięcie w pierwszym roku po posadzeniu - bardzo ważne jest usunięcie pąków (oczek) poniżej drutu prowadzącego.
Pęd może być zbyt cienki lub słaby aby wyprowadzić z niego pień, w takim przypadku przycinamy go na dwa pąki nad ziemią (dokładniej mówiąc nad podkładką). W przyszłym roku otrzyma drugą szansę.
Do przycinania winorośli niezbędną są wysokiej jakości odpowiednie narzędzia.
Chciałbym jeszcze wspomnieć o narzędziach używanych do przycinania winorośli. W trakcie cięcia bedziesz korzystał z sekatora, małej piły lub sekatora dwuręcznego (dzwigniowego), linki (do podwiązywania młodych pędów) i drutu wiązałkowego lub specjalnego narzędzia do wiązania pędów (wiązarki).
Dziś potrzebne narzędzia można kupić (jak wszystko) dosłownie za kilka złotych. Warto jednak zwrócić uwagę, że oprócz pewnej dozy twórczego myślenia (tak – nadajesz krzewowi kształt na kilka następnych lat), przycinanie winorośli wymaga również sporej siły fizycznej. Pierwsze kilkadziesiąt pni pójdzie zapewne gładko, ale po kilku godzinach pracy lub na drugi dzień, ręce ale nie tylko one, bo również ramiona, kark i plecy, zdecydowanie "przypomną" o sobie. Dobrej klasy narzędzia pozwalają efektywnie wykonywac pracę przy użyciu mniejszej siły, co na pewno przełoży się na mniejsze zmęczenie. Ponadto przy użyciu tanich narzędzi trudno uzyskac gładkie i równe cięcie, co nie jest bez znaczenia dla kondycji krzewów. Dlatego zdecydowanie warto wydać nieco więcej i kupić sprzet dobrej jakości, który będzie służył latami. Oczywiście o narzędzia należy dbać. Dokładne oczyszczenie, wysuszenie i ostrzenie po każdym użyciu jest rzeczą oczywistą i niezbędną, która w praktyce zajmuje nie więcej niż kilka minut.
W bardzo atrakcyjnym przedziale cenowym oferujemy doskonałe niemieckie sekatory Löwe. Posiadają niezniszczalne ostrza, których trwałość wynika z połączenia precyzyjnej obróbki cieplnej i składu chemicznego, co jest jedną z najpilniej strzeżonych tajemnic tej rodzinnej firmy. Są naprawdę doskonałe!
Inną opcją są narzędzia elektryczne, które dzięki wysokiej jakości lekkim akumulatorom nowej generacji wykorzystywane są przez coraz większą liczbę winiarzy i ogrodników. Technologia ta, do niedawna trudno dostępna ze względu na wysokie ceny, a także dużą wagę narzędzi, była niedostępna i niezbyt wygodna w uzytkowaniu dla zwykłych winiarzy. Czasy się jednak zmieniły i obecnie sekatory elektryczne (akumulatorowe), czy też małe pilarki są lekkie, mają przystępną cenę i przede wszystkim odpowienią jakość.
Autor článku: Zbyněk Kopeček, tým Vinařského domu Kopeček s.r.o.
