Wybór odpowiedniego miejsca do założenia winnicy jest kluczowym czynnikiem, ponieważ gleba i teren odgrywają niezastąpioną rolę w rozwoju wina i wyrażaniu jego niepowtarzalnego charakteru. W tym artykule przyjrzymy się znaczeniu odpowiedniego terroir i sposobom odpowiedniego połączenia czynników, takich jak rodzaj gleby i mikroklimat, aby osiągnąć optymalne warunki do uprawy winorośli. Odkryjemy tajemnice, jak terroir wpływa na smak i styl wina oraz jak winiarze mogą wykorzystać wyjątkowy charakter lokalizacji, aby stworzyć wino z niepowtarzalnym piętnem miejsca.
Zbyněk Kopeček, Vinařský dům Kopeček, 11.2.2024.
Na początek krótko opiszę moją sytuację. Mam winnicę, która ma kilkadziesiąt lat i niestety jej wiek staje się coraz bardziej widoczny. Winorośl nie owocuje już tak, jak wcześniej, co roku kilka krzewów zamiera. Więc postanowiłem to zmienić.
Odnawianie winnic (czyli wyrywanie starych i sadzenie nowych krzewów) jest częścią normalnej pracy winiarza. Ogólnie rzecz biorąc, po usunięciu starej winnicy gleba powinna odpoczywać przez co najmniej dwa lata, w okresie relaksacji należy na niej uprawiać zielony nawóz, do gleby dodawać te pierwiastki, które zostały zubożone przez stare nasadzenia i należy ją również odpowiednio napowietrzyć i pozbyć się starych cząstek stałych i resztek korzeni. Można to łatwo osiągnąć poprzez głębszą orkę i przerobienie glebogryzarką po dodaniu nawozów.
A teraz o samym sadzeniu winorośli i wpływie terroir.
Przed faktycznym posadzeniem winorośli, albo w oryginalnym miejscu, albo w zupełnie nowym, wskazane jest pobranie próbek wybranej gleby i poddanie ich analizie w laboratorium.
Co to jest Terroir?
Termin „terroir” pochodzi z języka francuskiego i odnosi się do ogólnego charakteru i specyfiki danego miejsca, które wpływają na produkcję winorośli. Terroir obejmuje wiele czynników, takich jak gleba, klimat, nasłonecznienie, nachylenie i inne aspekty geograficzne i klimatyczne. W uprawie winorośli i winiarstwie terroir odgrywa kluczową rolę, ponieważ przyczynia się do uzyskania niepowtarzalnego smaku i charakteru wina z tego obszaru. Różne regiony mają różne terroir, co prowadzi do powstania różnych stylów wina. Winiarze starają się wykorzystać naturalne terroir, aby stworzyć wina o wyraźnym lokalnym charakterze. Terroir może wpływać nie tylko na smak wina, ale także na aromat, kolor i ogólny styl. Lokalne warunki glebowe i klimatyczne mogą nadać winu cechy charakterystyczne dla miejsca, w którym uprawia się winorośl.
Gleba jest najważniejszym składnikiem lokalnego terroir. Informacje te są istotne przy wyborze odmiany do posadzenia. Jak mawiają, nie wszystko, wszędzie pasuje. Każda lokalizacja ma swój potencjał w odniesieniu konkretnych odmian, dlatego ważne jest, aby go określić i podjąć właściwe decyzje.
Mamy nadzieję, że ponizsze proste zestawienie pomoże Ci w podjęciu tej trudnej decyzji i da ci wskazówki, jak wykorzystać ziemię. ogólnie rzecz biorąc:
- na glebach lekkich, piaszczystych powstają wina, gdzie dominuje świeżość, o harmonijnych kwasach, które są przyjemnie lekkie,
- gleby gliniste dają z kolei pełne, mocne i jędrne wina,
- podłoże wapienne sprawia natomiast, że wina są bardzo delikatne, słonawe, zrównoważone w smaku i miękkie.
Dzięki analizie lapboratoryjnej uzyskasz informacje o składzie gleby, co ułatwi podjęcie decyzji, co i gdzie sadzić.
Jakość gleby zależy również od jej struktury. Gleba powinna być porowata, niezbyt tłusta i ciężk, aby stworzyć jak najlepsze warunki dla przyszłego szybkiego wzrostu systemu korzeniowego oraz posiadać idealną przepuszczalność wody i tlenu.
Na glebach piaszczystych wnikanie wody jest zwykle zbyt szybkie i silne, a system korzeniowy nie jest w stanie jej wykorzystać na czas. I odwrotnie, gdy gleba jest mocno gliniasta i tłusta, uniemożliwia to całkowite wchłonięcie wody.
Terroir jest wszystkim. Wybierając lokalizację, pamiętaj, aby nie lekceważyć rodzaju gleby, która ma ogromny wpływ na powstałe wino, może ci w tym pomóc analiza laboratoryjna, która dokładnie określi skład gleby.
Idealne są gleby lżejsze, czyli połączenie obu tych czynników. Przykładowo, cząstki gliny spowalniają przenikanie wody, dzięki czemu może ona lepiej i dłużej nawadniać roślinę.
Ci, którzy znają odmiany winorośli i ich wymagania odnośnie terroir, mogą na podstawie analizy gleby, odpowiedzialnie wybrać odmianę, której będą poświęcać swój czas przez kilka następnych dekad. W razie wątpliwości warto skorzystać z doświdczeń poprzednich pokoleń i zwrócić uwagę na te odmiany, które historycznie były obecne w danym regionie. W przeszłości winiarze nie mieli możliwości by wykońać badanie gleby, niemniej potrafili dobrać odpowienie odmiany do miejsca, korzystając z wiedzy i doświadczeń zgromadzonej przez lokalną społeczność przez pokolenia.
Tak jak mieli doskonałe wyczucie co do wyboru miejsca założenia winnicy, tak też wiedzieli, gdzie kończy się strefa mrozu i gdzie potrzebna jest bardzo wilgotna gleba.
Dziś skłaniałbym się jednak ku metodom bardziej naukowym. Zmienia się nasz klimat i warunki uprawy. Na pewno są dziś inne niż sto lat temu. Bardzo jestem ciekaw, co zdecyduje winiarz za osiemdziesiąt lat, który będzie usuwał moje tegoroczne nasadzenia. Co posadzi? Jakie bedzie robił wino? A może zrezygnuje z winorośli i posadzi oliwki albo cytryny? Kto to wie...
